Return to The Electoral Commission Homepage

Cymdeithasau anghorfforedig

Mae’n rhaid i gymdeithasau anghorfforedig gofrestru gyda ni pan fyddant yn gwneud cyfraniadau gwleidyddol dros £37,270 mewn blwyddyn galendr. Ar ôl cofrestru, mae’n rhaid iddynt roi gwybod i ni am anrhegion penodol maent yn eu derbyn.

Beth yw cymdeithas anghorfforedig?

Yn gyffredinol, cymdeithas o ddau unigolyn neu fwy yw cymdeithas anghorfforedig sydd wedi dod at ei gilydd i gyflawni cydamcan.

Mae gan gymdeithas anghorfforedig aelodau adnabyddadwy sydd wedi’u rhwymo gan reolau adnabyddadwy neu gytundeb rhwng yr aelodau. Mae’r rheolau hyn yn nodi sut y dylid rhedeg a rheoli’r gymdeithas anghorfforedig.

Weithiau gellir ffurfioli’r rheolau, er enghraifft mewn cyfansoddiad ysgrifenedig. Fodd bynnag, nid oes angen iddynt gael eu ffurfioli.

Er enghraifft, mae clybiau aelodau weithiau yn gymdeithasau anghorfforedig.

Pryd y mae’n rhaid i gymdeithas anghorfforedig gofrestru gyda ni?

Mae’n rhaid i gymdeithasau anghorfforedig gofrestru gyda ni pan fyddant yn gwneud cyfraniadau gwleidyddol dros £37,270 mewn blwyddyn galendr.

Mae hyn yn golygu y bydd angen i chi roi gwybod i ni os yw’ch cymdeithas yn gwneud naill ai:

  • cyfraniad gwleidyddol unigol dros £37,270 neu
  • nifer o gyfraniadau sydd gyda’i gilydd dros £37,270 mewn blwyddyn galendr

Cyfraniad gwleidyddol yw:

  • cyfraniad neu fenthyciad i blaid wleidyddol gofrestredig
  • cyfraniad i ymgyrchydd nad yw'n blaid cofrestredig
  • cyfraniad i ymgyrchydd refferendwm cofrestredig
  • cyfraniad i ymgyrchydd deiseb adalw cofrestredig
  • cyfraniad neu fenthyciad i dderbynnydd a reoleiddir, sef:
    • deiliad swydd etholedig
    • aelod o blaid wleidyddol
    • grŵp o aelodau plaid (a elwir hefyd yn gymdeithas aelodau)

Mae cyfraniad gwleidyddol dim ond yn cyfrif tuag at eich cyfanswm os yw’r swm dros £500. Mae’n rhaid i chi roi gwybod i ni cyn pen 30 diwrnod sy’n dechrau ar ddyddiad y cyfraniad – hynny yw, y dyddiad y gwnaethoch y cyfraniad a gymerodd eich cyfanswm dros £37,270.

Dylai unrhyw gymdeithas anghorfforedig sy’n bwriadu gwneud cyfraniadau gwleidyddol dros £37,270 gadw cofnodion o’r holl anrhegion maent yn eu derbyn sydd werth dros £500.

Diweddarwyd ddiwethaf: 15 Chwefror 2024

Ynglŷn â beth y mae’n rhaid i gymdeithas anghorfforedig roi gwybod?

Ar ôl cofrestru gyda ni, mae’n rhaid i chi roi gwybod am anrhegion adroddadwy a dderbyniwyd gan eich cymdeithas yn y canlynol:

  • y flwyddyn galendr cyn i chi wneud y cyfraniad
  • y flwyddyn galendr pan wnaethoch y cyfraniad ac
  • y flwyddyn galendr wedi’r cyfraniad

Anrheg yw unrhyw beth a roddir neu a drosglwyddir i unrhyw swyddog, aelod, ymddiriedolwr neu asiant cymdeithas anghorfforedig, yn rhinwedd swydd y person o fewn y gymdeithas. Mae’n cynnwys:

  • unrhyw gyfraniad ar ffurf arian neu eiddo i’r gymdeithas
  • cymynrodd
  • unrhyw danysgrifiad neu ffi arall a dalwyd am aelodaeth o’r gymdeithas, neu gysylltiad iddi
  • unrhyw arian a wariwyd yn talu treuliau yr aed iddynt gan y gymdeithas; neu
  • y ddarpariaeth o unrhyw eiddo, gwasanaeth neu gyfleuster at ddefnydd neu fudd y gymdeithas (gan gynnwys gwasanaethau person) - os nad yw’r ddarpariaeth ar delerau masnachol

Mae anrhegion adroddadwy yn cynnwys:

  • anrheg unigol dros £11,180
  • dwy neu ragor o anrhegion gan yr un person yn yr un flwyddyn galendr sy’n dod i gyfanswm dros £11,180. Bydd ond rhaid i chi gyfrif anrhegion unigol dros £500 tuag at y cyfanswm hwn
  • unrhyw anrheg ychwanegol gan ffynhonnell rydych eisoes wedi adrodd ei bod wedi cyflwyno anrheg yn y flwyddyn galendr honno, os yw gwerth yr anrheg dros £2,230

 

Anrhegion a dderbyniwyd cyn dyddiad y cyfraniad

Os rhowch wybod i ni eich bod wedi gwneud cyfraniad gwleidyddol dros £37,270, mae’n rhaid i chi adrodd am unrhyw anrhegion adroddadwy rydych wedi’u derbyn:

  • o ddechrau’r un flwyddyn y gwnaed y cyfraniad gwleidyddol hyd nes ac yn cynnwys dyddiad y cyfraniad, ac
  • yn y flwyddyn cyn y flwyddyn y gwnaed y cyfraniad gwleidyddol

Mae gennych 60 diwrnod o ddyddiad y cyfraniad i roi’r wybodaeth hon i ni. Gallwch wneud hyn gan ddefnyddio ffurflen UA2.

 

Anrhegion a dderbyniwyd ar ôl dyddiad y cyfraniad

Pan fyddwch ar y gofrestr, mae’n rhaid i chi roi gwybod i ni am bob anrheg adroddadwy, ar sail chwarterol.

Mae’r cyfnod adrodd chwarterol cyntaf yn cynnwys:

  • gweddill y chwarter yr oedd dyddiad y cyfraniad ynddo, gan ddechrau gyda’r diwrnod ar ôl dyddiad y cyfraniad, a’r
  • chwarter llawn nesaf

Mae’r adroddiad chwarterol cyntaf yn ddyledus 30 diwrnod ar ôl diwedd y cyfnod adrodd cyntaf.

Mae adroddiad arall yn ddyledus 30 diwrnod ar ôl diwedd pob chwarter, gan orffen gyda chwarter olaf y flwyddyn galendr wedi dyddiad y cyfraniad.

Gallwch gyflwyno’r adroddiadau hyn i ni gan ddefnyddio ffurflen UA3.

Diweddarwyd ddiwethaf: 3 Mai 2024

Cymdeithasau anghorfforedig sydd hefyd yn gymdeithasau aelodau

Mae’n rhaid i grwpiau o aelodau plaid, neu gymdeithasau aelodau, roi gwybod i ni am gyfraniadau neu fenthyciadau o dan y rheolau ar gyfer derbynwyr a reoleiddir.

Rhaid i gymdeithasau aelodau sydd hefyd yn gymdeithasau anghorfforedig gofrestru gyda ni os byddant yn gwneud cyfraniadau gwleidyddol dros £37,270 yn ystod blwyddyn galendr.

Dylech barhau i adrodd am roddion wrth i chi eu derbyn nhw, o dan y rheolau ar gyfer derbynwyr a reoleiddir. Nid oes angen i chi adrodd eto am anrhegion sy’n rhoddion o dan y rheolau ar gyfer cymdeithasau anghorfforedig.

Os ydych yn cofrestru gyda ni, bydd hefyd raid i chi gwblhau Ffurflen MA1 ar ddiwedd pob chwarter calendr nes bod eich cyfrifoldeb adrodd yn dod i ben. Mae’r ffurflen hon yn rhoi gwybod i ni eich bod naill ai heb gael unrhyw anrhegion adroddadwy yn ystod y chwarter hwnnw, neu’ch bod eisoes wedi’u hadrodd o dan y rheolau ar gyfer cymdeithasau aelodau. Defnyddir y ffurflen hon yn lle ffurflen UA3.

Os cewch wasanaethau gwirfoddolwr fel anrheg, a bod gwerth y gwasanaethau yn ddigon uchel i fod yn adroddadwy, cysylltwch â ni am gyngor.

I gael rhagor o arweiniad ar y rheolau i dderbynwyr a reoleiddir, gweler arweiniad ar gyfer derbynwyr a reoleiddir.

Diweddarwyd ddiwethaf: 15 Chwefror 2024

Datganiadau a throseddau

Datganiadau

Mae’n rhaid i unigolyn sydd wedi’i awdurdodi i gynrychioli’r gymdeithas anghorfforedig wneud datganiad ar yr hysbysiad, a hefyd ar unrhyw adroddiadau a gyflwynir i ni. Bydd y datganiad yn nodi bod popeth yn yr hysbysiad neu’r adroddiad yn gywir, a’i fod yn cydymffurfio â’r gyfraith.

Troseddau

Dylai cymdeithasau anghorfforedig, a’r unigolion sydd wedi’u hawdurdodi i wneud datganiadau ar ran y cymdeithasau, fod yn ymwybodol y bydd troseddau’n cael eu cyflawni os:

  • yw’r gymdeithas yn methu â rhoi hysbysiad, neu’n methu ag adrodd i’r Comisiwn, heb esgus rhesymol, o fewn y cyfnod perthnasol
  • yw’r gymdeithas yn rhoi hysbysiad neu adroddiad nad yw’n bodloni’r gofynion adrodd a nodwyd o dan y gyfraith, heb esgus rhesymol
  • yw’r unigolyn awdurdodedig yn gwneud datganiad ffug
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Chwefror 2022

Y gofrestr a ffurflenni

Cofrestru anrhegion cofnodadwy i gymdeithasau anghorfforedig

Cyhoeddir yr wybodaeth hon ar y gofrestr cymdeithasau anghorfforedig a’r gofrestr anrhegion cofnodadwy i gymdeithasau anghorfforedig.

Ni fydd y gofrestr hon yn cynnwys cyfeiriad cartref unrhyw unigolyn.

Os rhowch wybod i ni am anrhegion ond nad yw’r hysbysiad wedi’i wneud, sy’n golygu nad oes gennych gofnod ar y gofrestr, ni fyddwn yn cynnwys manylion adnabod unrhyw unigolyn sy’n rhoi anrhegion oni bai ein bod wedi cael yr hysbysiad unigolyn yn gyntaf. Bydd gan unigolion 45 diwrnod wedyn i gyflwyno achos pam na ddylid cynnwys eu manylion adnabod ar y gofrestr.

 

Ffurflenni

 

Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Chwefror 2022