Data'r gofrestr etholiadol
Summary of what we analyse
Our analysis looks at key data relating to entries on the electoral registers, such as the number of entries, attainers, additions and deletions. It also looks at the results of the annual canvass activities that electoral registration officers at local councils carry out each year.
Penawdau
Rhwng mis Rhagfyr 2017 a mis Rhagfyr 2018:
- Gwnaeth nifer etholwyr seneddol y DU leihau 372,277 i 45,775,758 (sef gostyngiad o 0.8%), mae hyn yn cymharu â chynnydd yn 2016 a 2017
- Gwnaeth nifer etholwyr llywodraeth leol y DU leihau 146,991 i 47,785,498 (sef gostyngiad o 0.3%)
- Gwnaeth nifer yr etholwyr seneddol a llywodraeth leol leihau yng Nghymru, Lloegr a'r Alban, ond cynyddodd yng Ngogledd Iwerddon
- Gwnaeth nifer y Dinasyddion Prydeinig sy'n byw dramor, sydd wedi cofrestru i bleidleisio, leihau 81% o 225,472 i 121,190
- Gwnaeth nifer yr etholwyr dienw yng Nghymru a Lloegr godi eto eleni i 2658, er mai dim ond cyfran fach o'r rhai sydd â hawl i bleidleisio yw hyn. Mae'r ffigur hwn wedi mwy na dyblu ers 2010 pan oedd yn 1308

Dadansoddiad
Mae 381 o gofrestri etholiadol yn y Deyrnas Unedig. Mae gofyn i Swyddogion Cofrestru Etholiadol gynnal dwy gofrestr etholiadol ac mae ystadegau ar gael ar gyfer y ddau brif grŵp o etholwyr hyn:
- Y gofrestr seneddol: a ddefnyddir ar gyfer etholiadau Senedd San Steffan
- Y gofrestr llywodraeth leol – a ddefnyddir ar gyfer etholiadau Cynulliad Cenedlaethol Cymru, Senedd yr Alban, Cynulliad Gogledd Iwerddon, llywodraeth leol, Senedd Ewrop a Chomisiynwyr yr Heddlu a Throseddu
Details of our analysis
Roedd cofrestr etholiadol y DU ar ei huchaf erioed ym mis Rhagfyr 2017 yn dilyn refferendwm yr UE yn 2016 ac Etholiad Cyffredinol mis Mehefin 2017, gyda 47.9 miliwn o etholwyr ar y gofrestr llywodraeth leol a 46.1 miliwn ar y gofrestr seneddol.
Ar y cyfan, mae gostyngiad o 0.8% yn nifer y bobl ar gofrestr seneddol y DU a gostyngiad o 0.3% ar gofrestr etholiadol llywodraeth leol rhwng mis Rhagfyr 2017 a mis Rhagfyr 2018. Mae hyn yn dilyn dwy flynedd lle mae maint y cofrestrau wedi cynyddu – er mai dim ond cynnydd bach a gafwyd rhwng mis Rhagfyr 2016 a 2017 pan gynyddodd cofrestr seneddol y DU 0.8% a chofrestr llywodraeth leol 1.2%.
Newidiadau canrannol cenedlaethol rhwng 2017 a 2018
Lloegr
- Etholwyr seneddol – gostyngiad o 0.8%
- Etholwyr llywodraeth leol – gostyngiad o 0.3%
Yr Alban
- Etholwyr seneddol – gostyngiad o 0.6%
- Etholwyr llywodraeth leol – gostyngiad o 0.4%
Cymru
- Etholwyr seneddol – gostyngiad o 1.4%
- Etholwyr llywodraeth leol – gostyngiad o 1.2%
Gogledd Iwerddon
- Etholwyr seneddol – cynnydd o 0.5%
- Etholwyr llywodraeth leol – cynnydd o 0.6%
Yn gyffredinol, gellir esbonio'r newidiadau yn nifer yr etholwyr cofrestredig mewn ardal drwy'r canlynol:
- Newid ym maint y boblogaeth sy'n gymwys i bleidleisio. Gall hyn ddigwydd o ganlyniad i fudo rhyngwladol, mudo mewnol, pobl ifanc yn dod yn ddigon hen i bleidleisio a phobl sydd ar y gofrestr ar hyn o bryd yn marw.
- Newid yng nghyfran y boblogaeth gymwys sy'n cofrestru i bleidleisio. Gallai hyn ddigwydd o ganlyniad i ganfasio gwell gan Swyddogion Cofrestru Etholiadol, ymgyrchoedd cenedlaethol a lleol ymwybyddiaeth y cyhoedd o 'gofrestru pleidleiswyr', etholiad diweddar neu o ganlyniad i gynnydd yn niddordeb y cyhoedd yn y darlun gwleidyddol.
- Newid yn niffiniad cymhwysedd. E enghraifft, yn 2015 cafodd oedran pleidleisio yn yr Alban ei ostwng er mwyn caniatáu i bobl ifanc 16 ac 17 oed bleidleisio mewn etholiadau Llywodraeth Leol a Senedd yr Alban.
Mae dadansoddiad gan y Swyddfa Ystadegau Gwladol (ONS) ar ystadegau poblogaeth y DU yn dangos y gallai newidiadau i'r boblogaeth fod yn ysgogi'r lleihad yn nifer yr etholwyr eleni hefyd. Mae rhywfaint o dystiolaeth i awgrymu bod marwolaethau ledled y DU wedi cynyddu dros y blynyddoedd diwethaf, a bod nifer y bobl ifanc 18 oed hefyd wedi lleihau gan arwain at gynnydd cyffredinol yn llif y bobl sy'n cael eu tynnu oddi ar y gofrestr.
Tabl 1: Nifer yr etholwyr ar y gofrestr seneddol a'r gofrestr llywodraeth leol
Lloegr
Cofrestr | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|
Lleol | 39,184,984 | 38,696,091 | 39,756,852 | 40,246,635 | 40,133,379 |
Seneddol | 37,831,553 | 37,399,942 | 38,386,864 | 38,693,859 | 38,371,414 |
Yr Alban
Cofrestr | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|
Lleol | 4,131,926 | 4,029,958 | 4,089,477 | 4,121,140 | 4,105,824 |
Seneddol | 4,035,394 | 3,896,852 | 3,929,963 | 3,950,643 | 3,925,820 |
Cymru
Cofrestr | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|
Lleol | 2,254,219 | 2,207,980 | 2,270,441 | 2,291,280 | 2,264,719 |
Seneddol | 2,225,749 | 2,181,841 | 2,243,919 | 2,261,233 | 2,230,104 |
Gogledd Iwerddon
Cofrestr | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|
Lleol | 1,257,034 | 1,270,696 | 1,233,926 | 1,273,434 | 1,281,576 |
Seneddol | 1,232,382 | 1,243,369 | 1,205,683 | 1,242,300 | 1,248,420 |
DU
Cofrestr | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|
Lleol | 46,828,163 | 46,204,725 | 47,350,696 | 47,932,489 | 47,785,498 |
Seneddol | 45,325,078 | 44,722,004 | 45,766,429 | 46,148,035 | 45,775,758 |
Mae Cofrestrau Etholiadol yn cynnwys pobl a fydd yn cyrraedd 16 neu 18 oed (yn dibynnu ar etholfraint ar gyfer etholiad) yn ystod cylch oes y gofrestr (rhwng 2 Rhagfyr 2018 a 30 Tachwedd 2019). Cyfeirir at y grŵp hwn fel cyrhaeddwyr.
Mae nifer y cyrhaeddwyr ar y gofrestr seneddol a'r gofrestr llywodraeth leol yn parhau i ostwng. Gwelwyd gostyngiad o 4.2% yn nifer y cyrhaeddwyr ar gofrestrau seneddol y DU a gostyngiad o 3.8% ar gofrestrau llywodraeth leol.
Dim ond Cymru a welodd gynnydd bach yn nifer y cyrhaeddwyr gyda chynnydd o 1% o gymharu â'r llynedd ar gyfer y ddwy gofrestr.
Yn yr Alban, lle gall pobl ifanc 16 oed bleidleisio mewn etholiadau llywodraeth leol ac etholiadau senedd yr Alban, gellir ychwanegu cyrhaeddwyr at y gofrestr llywodraeth leol yn 14 oed. Mae cofrestr llywodraeth leol yr Alban felly yn dangos nifer uwch o lawer o gyrhaeddwyr na chofrestr senedd yr Alban.
Tabl 2: Nifer y cyrhaeddwyr ar gofrestr seneddol y DU a chofrestr llywodraeth leol
DU | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 |
---|---|---|---|---|---|
Nifer y cyrhaeddwyr ar y gofrestr Seneddol | 312,990 | 281,535 | 344,734 | 325,851 | 312,756 |
Nifer y cyrhaeddwyr ar y gofrestr llywodraeth leol | 319,577 | 283,936 | 334,275 | 313,785 | 302,306 |

Newidiadau canrannol cenedlaethol mewn cyrhaeddwyr rhwng 2017 a 2018
Lloegr
- Cofrestr seneddol – gostyngiad o 4.3%
- Cofrestr llywodraeth leol – gostyngiad o 4.1%
Yr Alban
- Cofrestr seneddol – gostyngiad o 5%
- Cofrestr llywodraeth leol – gostyngiad o 2.7%
Cymru
- Cofrestr seneddol – cynnydd o 1.2%
- Cofrestr llywodraeth leol – cynnydd o 1%
Gogledd Iwerddon
- Cofrestr seneddol – gostyngiad o 5.9%
- Cofrestr llywodraeth leol – gostyngiad o 5.9%
Tabl 3: Nifer y cyrhaeddwyr ar gofrestr seneddol y DU a chofrestr llywodraeth leol
Lloegr | Yr Alban | Cymru | Gogledd Iwerddon | |
---|---|---|---|---|
Nifer y cyrhaeddwyr ar y gofrestr Seneddol | 257,938 | 41,296 | 12,948 | 574 |
Nifer y cyrhaeddwyr ar y gofrestr llywodraeth leol | 268,396 | 20,232 | 13,127 | 574 |
Dros y blynyddoedd diwethaf, gwelwyd cynnydd yn nifer dinasyddion y DU sy'n byw dramor sydd wedi cofrestru i bleidleisio. Gwelwyd cynnydd o 144% yn y categori hwn o etholwyr rhwng mis Rhagfyr 2015 a mis Rhagfyr 2016 ond dechreuodd ostwng erbyn mis Rhagfyr 2017 (gostyngiad o 17.8% o gymharu â 2016). Ym mis Rhagfyr 2018, cafwyd gostyngiad pellach o 81% gyda nifer yr etholwyr tramor bellach yn llai na hanner y maint yr oedd ym mis Rhagfyr 2016. Roedd etholwyr tramor yn cyfrif am 0.3% o gyfanswm etholaeth seneddol Prydain Fawr.
Gan nad oedd unrhyw ddigwyddiadau pleidleisio cenedlaethol yn ystod 2018, mae'n debygol nad yw llawer o bleidleiswyr tramor wedi ailgofrestru, am fod eu cyfnod cofrestru o 12 mis yn dod i ben.
Etholwyr tramor: Y rheini nad ydynt yn preswylio yn y DU, ond sydd wedi bod yn breswylwyr yma ac wedi cael eu cynnwys ar y Gofrestr Etholiadol o fewn cyfnod o 15 mlynedd o ddyddiad cymwys y gofrestr gyfredol (neu wedi bod yn breswylwyr yma ond yn rhy ifanc i gofrestru ar y pryd). Maent wedi'u cofrestru yn yr un etholaeth seneddol â'r un roeddent ynddi cyn iddynt fynd dramor neu, os oeddent yn rhy ifanc i gofrestru, yn yr etholaeth lle roedd eu rhiant neu warcheidwad wedi'i gofrestru. Ni all etholwyr tramor bleidleisio mewn etholiadau Llywodraeth Leol nac etholiadau Senedd yr Alban, ond maent yn gymwys i bleidleisio yn etholiadau Senedd y DU ac etholiadau Senedd Ewrop.
Tabl 4: Nifer yr etholwyr tramor ar gofrestr seneddol y DU
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
---|---|---|---|---|
Nifer yr etholwyr tramor ar gofrestr seneddol y DU yng Nghymru, Lloegr a'r Alban | 108,241 | 263,894 | 255,472 | 124,190 |
Gwnaeth nifer yr etholwyr dienw yng Nghymru a Lloegr godi eto eleni i 2658, er mai dim ond cyfran fach o'r rhai sydd â hawl i bleidleisio yw hyn. Mae'r ffigur hwn wedi mwy na dyblu ers 2010 pan oedd yn 1308.
Gall pobl sy'n bodloni rhai gofynion penodol, y mae eu diogelwch hwy, neu ddiogelwch rhywun yn yr un cartref, mewn perygl, gofrestru'n ddienw. Mae gan bobl a gaiff eu cofrestru'n ddienw god ar y gofrestr etholiadol yn hytrach na'u henw a'u cyfeiriad.
2010 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
---|---|---|---|---|---|---|
Nifer yr etholwyr dienw ar y gofrestr Seneddol | 1308 | 1861 | 2225 | 2268 | 2525 | 2658 |