Hybiau pleidleisio
Beth yw hybiau pleidleisio?
Byddai hybiau pleidleisio yn caniatáu i bobl ar draws ardal etholiadol bleidleisio mewn lleoliad mwy canolog neu hawdd ei gyrraedd (yn lle eu gorsaf bleidleisio arferol) ar y diwrnod pleidleisio. Ni fyddai'r opsiwn hwn yn disodli gorsafoedd pleidleisio. Byddai pleidleiswyr yn troi i fyny ac yn bwrw eu pleidlais yn union fel pe baent yn pleidleisio yn eu gorsaf bleidleisio arferol.
| Buddiannau posibl | Heriau posibl |
|---|---|
| Gwella hygyrchedd a dewis ynghylch pryd a ble i bleidleisio | Dod o hyd i leoliadau addas i weithredu fel hybiau pleidleisio |
| Cynyddu lefelau o foddhad gan bleidleiswyr yn y broses bleidleisio | Mwyafu hygyrchedd i bleidleiswyr yn yr ardal etholiadol berthnasol |
| Darparu ystod ehangach o gyfleusterau i wneud pleidleisio yn fwy hygyrch. Er enghraifft, gallai pleidleiswyr â nam ar eu clyw neu golled clyw fynd i hyb pleidleisio sydd â dolen sain, yn hytrach na gorfod mynd i orsaf bleidleisio lai sy'n agosach atynt | Hybiau pleidleisio staff |
| Darparu gwasanaeth ‘galw i mewn’ i bobl na fyddent fel arfer yn pleidleisio, yn enwedig pe bai hybiau pleidleisio wedi’u lleoli mewn ardaloedd lle mae nifer fawr o ymwelwyr | Sicrhau bod y cofrestrau etholiadol yn cael eu diweddaru mewn amser real ar y diwrnod pleidleisio fel bod unrhyw risgiau uniondeb yn cael eu lleihau |
| Mae’n bosibl y bydd nifer y pleidleiswyr sy’n mynychu gorsafoedd pleidleisio arferol yn gostwng, gan leihau’r siawns o giwio ynddynt |
Profiad rhyngwladol
Mae data a gasglwyd gan Rwydwaith Gwybodaeth Etholiadol ACE mewn 226 o wledydd, yn awgrymu y gall pleidleiswyr mewn ystod o wledydd ddewis ble i bleidleisio - naill ai mewn unrhyw orsaf bleidleisio yn yr un dosbarth pleidleisio (21 o wledydd) neu unrhyw orsaf bleidleisio yn yr un wlad (15 o wledydd).
Model sylfaenol
Gwnaethom edrych ar sut y gallai canolfannau pleidleisio weithio ar lefel sylfaenol ar gyfer etholiadau yn y DU. Rydym wedi nodi prif nodweddion model y credwn y byddai ei angen pe bai llywodraeth o fewn y DU yn penderfynu gweithredu hybiau pleidleisio.
Opsiynau pellach
Gwnaethom hefyd edrych ar rai opsiynau eraill y gellid eu hychwanegu at y model sylfaenol.
Cymhwysedd
- Gallai cymhwysedd i ddefnyddio hybiau pleidleisio gael ei gyfyngu i rai grwpiau targed – er enghraifft, y rheini ag anghenion hygyrchedd penodol, neu’r rheini nad ydynt yn gallu mynd i’w gorsaf bleidleisio arferol am reswm arall (er enghraifft, staff pleidleisio sy’n gweithio yn yr hyb pleidleisio neu weithwyr y gwasanaethau brys). Byddai cyfyngu ar gymhwysedd yn debygol o leihau effeithiolrwydd cost hybiau pleidleisio.
Lleoliadau
- Gellid lleoli hybiau pleidleisio mewn lleoliadau traddodiadol, megis swyddfeydd y cyngor lleol, llyfrgelloedd, ysgolion neu ganolfannau cymunedol, neu mewn lleoliadau nad ydynt yn draddodiadol – er enghraifft, canolfannau siopa, canolfannau hamdden neu hybiau trafnidiaeth – neu gyfuniad o’r mathau hyn o leoliadau.
- Byddai angen i leoliadau fod ar gael ar y diwrnod pleidleisio, yn hygyrch, mewn lleoliad cyfleus, yn ddigon mawr i gynnwys bythau pleidleisio, blychau pleidleisio ac offer pleidleisio arall, yn ogystal â bod yn gyfforddus ac yn ddiogel.
- Byddai angen i leoliadau hybiau pleidleisio wasanaethu ardaloedd trefol poblog iawn a lleoliadau gwledig. Byddai pellteroedd y mae angen i bleidleiswyr deithio i ddefnyddio hybiau pleidleisio, argaeledd safleoedd addas, cysylltiadau trafnidiaeth a pharcio hawdd hefyd yn ystyriaethau allweddol.
- Gellid rhoi'r disgresiwn i'r Swyddog Canlyniadau benderfynu ar y nifer priodol o hybiau pleidleisio ar sail eu gwybodaeth o'r ardal. Byddai hyn er mwyn sicrhau mynediad rhesymol a chyfartal at bleidleisio’n bersonol.
Diwrnodau ac oriau gweithredu
- Gallai hybiau pleidleisio fod ar agor cyn, yn ogystal ag ar, y diwrnod pleidleisio, gan gynnwys ffurf o bleidleisio ymlaen llaw yn y model hyb pleidleisio.
Gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am yr hyn y byddai ei angen i ddarparu hybiau pleidleisio yma.