Ymgeiswyr ac asiantau mewn etholiadau lleol yng Nghymru

Canllawiau ac adnoddau sydd eu hangen os ydych yn ymgeisydd neu asiant mewn etholiad lleol yng Nghymru

Mwy o wybodaeth

Cliciwch yma i gael canllawiau ar gyfer etholiadau chymuned

Darllenwch y Trosolwg i ymgeiswyr ac asiantiaid, sy'n rhoi cyfarwyddiadau i chi ar sut i ddefnyddio'r canllawiau a phwy sy'n gwneud beth yn yr etholiadau hyn: 

 

2022 legislation caveat Cymraeg

Mae’r canllawiau ar y dudalen hon wedi’u diweddaru i adlewyrchu darpariaethau Rheolau Etholiadau Lleol (Prif Ardaloedd) (Cymru) 2021, Rheolau Etholiadau Lleol (Cymunedau) (Cymru) 2021 a Reoliadau Etholiadau Lleol (Diwygiadau Amrywiol a Ôl-ddilynol)(Cymru) 2022  sy’n dod i rym ar gyfer etholiadau prif ardaloedd ac etholiadau cynghorau cymuned a gynhelir ar ac ar ôl 5 Mai 2022. 

Cysylltwch a thîm y Comisiwn Etholiadol, Cymru drwy [email protected] os oes angen unrhyw gymorth arnoch.
 

Rhan 1

Allwch chi sefyll mewn etholiad?

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

Rhan 2a

Sefyll fel ymgeisydd annibynnol

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

  • Cwblhau a chyflwyno eich papurau enwebu
  • Cael eich enwebu mewn mwy nag un ward
  • Beth sy'n digwydd ar ôl cau'r enwebiadau?
  • Penodi eich asiant etholiad ac asiantiaid eraill
  • Beth fydd yn digwydd os bydd ymgeisydd yn marw?

 

Rhan 2b

Sefyll fel ymgeisydd dros blaid

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

  • Cwblhau a chyflwyno eich papurau enwebu
  • Cael eich enwebu mewn mwy nag un ward
  • Beth sy'n digwydd ar ôl cau'r enwebiadau?
  • Penodi eich asiant etholiad ac asiantiaid eraill
  • Beth fydd yn digwydd os bydd ymgeisydd yn marw?
Rhan 3

Gwariant a rhoddion

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

  • Faint y gallwch ei wario
  • Y gweithgareddau y mae'r rheolau'n ymwneud â nhw
  • Pa roddion y gallwch eu derbyn
  • Sut i wirio'r rhoddion a dderbyniwch
  • Pa wybodaeth y mae angen ei chofnodi a'i hadrodd
Rhan 4

Yr ymgyrch

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

  • Y pethau i’w gwneud a pheidio eu gwneud wrth ymgyrchu
  • Defnyddio’r gofrestr etholiadol a'r rhestri pleidleiswyr absennol
  • Defnyddio ysgolion ac ystafelloedd ar gyfer cyfarfodydd cyhoeddus
  • Gwasgnodau ar ddeunydd cyhoeddusrwydd
  • Y pethau i’w gwneud a pheidio eu gwneud ar y diwrnod pleidleisio
  • Rhoi gwybod am honiadau o gamymddygiad etholiadol
Rhan 5

Eich hawl i fynychu prif ddigwyddiadau etholiadol

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

  • Mynd i sesiwn agor pleidleisiau post a beth i’w ddisgwyl
  • Mynd i orsafoedd pleidleisio a beth i’w ddisgwyl
  • Mynd i’r broses gyfrif a beth i’w ddisgwyl
Rhan 6

Ar ôl cyhoeddi’r canlyniadau

Mae’r rhan hon yn cynnwys:

  • Gwneud y cyhoeddiad am dderbyniad y swydd
  • Cael gafael ar waith papur yr etholiad
  • Cyflwyno eich ffurflenni gwariant a datganiadau
  • Cwestiynu’r canlyniad drwy ddeiseb etholiad