Amcan: Gwasanaethau etholiadol lleol cadarn

Mae gwasanaethau etholiadol lleol yn wynebu heriau economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol sylweddol y mae perygl y byddant yn effeithio ar eu gallu i gynnal etholiadau a refferenda effeithiol. Rydym yn gweithio i helpu awdurdodau lleol a gweinyddwyr etholiadol i ymateb i'r pwysau hyn.

Rydym hefyd yn gweithio i helpu i ddarparu gwasanaethau cyson o ansawdd uchel i bleidleiswyr, ac i ddatblygu gwasanaethau etholiadol lleol cadarn drwy wneud y canlynol:

• pennu safonau perfformiad ar gyfer gwasanaethau etholiadol lleol
• darparu canllawiau a chymorth hygyrch i weinyddwyr etholiadol
• helpu gwasanaethau etholiadol lleol i fod yn fwy cadarn
• sicrhau bod y system etholiadol yn gweithio'n effeithiol.

• Erys capasiti a chadernid gweinyddwyr etholiadol yn her sylweddol. Canfu ein hadroddiadau ar etholiadau Mai 2022 fod gweinyddwyr wedi ei chael hi'n anodd recriwtio staff a dod o hyd i leoliadau addas ar gyfer gorsafoedd pleidleisio a'r broses gyfrif. Galwodd y Comisiwn am eglurder digonol ynghylch cyllid i baratoi'n effeithiol ar gyfer y newidiadau sy'n deillio o'r Ddeddf Etholiadau. 
• Mae'r broses o roi'r Ddeddf Etholiadau ar waith yn cael effaith sylweddol ar weinyddwyr etholiadol, ac rydym wedi parhau i'w helpu i ddeall y newidiadau hyn a pharatoi ar eu cyfer. Mae hyn wedi cynnwys datblygu canllawiau ac adnoddau i gefnogi'r broses o roi'r darpariaethau newydd ar waith, yn ogystal â pharhau i ddarparu gwasanaeth cynghori i awdurdodau lleol, drwy ein timau rhanbarthol datganoledig a'r rhai yn Lloegr. 
• Fel bob amser, gwnaethom lunio canllawiau cynhwysfawr ar baratoi ar gyfer etholiadau Mai 2023 a'u cynnal, gyda'r nod o gefnogi Swyddogion Canlyniadau a gweinyddwyr etholiadol. Datblygwyd adnoddau hefyd i helpu awdurdodau lleol i gyfleu'r gofynion ID pleidleisiwr newydd i'w preswylwyr. Mae hyn yn rhan bwysig o'n hamcan i helpu awdurdodau lleol a gweinyddwyr etholiadol i ddarparu gwasanaeth effeithiol, cynaliadwy a chadarn. 
• Gwnaethom ymgynghori ar safonau perfformiad newydd ar gyfer Swyddogion Canlyniadau, sydd â'r nod o gynnig fframwaith cadarn ar gyfer cynnal etholiadau trefnus, helpu i roi newidiadau deddfwriaethol ar waith mewn modd effeithiol a chyson, a galluogi prosesau adrodd tryloyw am y ffordd y caiff etholiadau eu cynnal. Mae'r safonau hefyd yn mynd i'r afael â'r newidiadau sy'n deillio o'r Ddeddf Etholiadau. Cawsant eu cadarnhau a'u cyflwyno gerbron y seneddau ym mis Rhagfyr 2022, ac maent bellach ar waith. 
• Rydym hefyd wedi diweddaru'r fframwaith ar gyfer Swyddogion Cofrestru Etholiadol, a adolygwyd ddiwethaf yn 2021, i adlewyrchu cyfrifoldebau newydd Swyddogion Cofrestru Etholiadol sy'n deillio o'r Ddeddf Etholiadau. 
   

• Fel rhan o'n prosesau adrodd ar ôl etholiadau, byddwn yn casglu data gan awdurdodau lleol ac yn arolygu'r rheini sy'n gyfrifol am gynnal etholiadau er mwyn deall effaith y mesurau newydd, gan gynnwys eu barn am y broses o roi'r gofyniad ID pleidleisiwr ar waith. 
• Byddwn yn ceisio adborth i'n galluogi i werthuso ein canllawiau newydd i Swyddogion Canlyniadau ac i nodi unrhyw wersi sy'n dod i'r amlwg a'u hystyried. 
• Byddwn yn diweddaru ein canllawiau i adlewyrchu newidiadau pellach i etholiadau a phrosesau cofrestru etholiadol, gan gynnwys diwygiadau i reolau pleidleisio drwy'r post, pleidleisio drwy ddirprwy a phleidleisio o dramor, sy'n deillio o'r Ddeddf Etholiadau.
• Byddwn yn parhau i ddefnyddio'r safonau perfformiad i helpu i ddarparu gwasanaethau etholiadol cyson o ansawdd uchel i bleidleiswyr, ac i gefnogi cadernid parhaus gwasanaethau etholiadol lleol.
• Byddwn yn parhau i weithio gyda'r Bwrdd Cynghori ar Gydlynu Etholiadol er mwyn mynd i'r afael â heriau yn ymwneud â chadernid a chapasiti, gan gynnwys mewn perthynas â lefelau staffio gorsafoedd pleidleisio a chyflenwyr.