Cod Ymddygiad ar gyfer Ymgyrchwyr yn etholiadau cyffredinol Senedd y DU ym Mhrydain Fawr, etholiadau lleol yn Lloegr ac Etholiadau Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu

Ni ddylai ymgyrchwyr byth trin dogfennau pleidleisio drwy’r post unrhyw un arall. 

Mae’r term “dogfen pleidleisio drwy’r post” yn cwmpasu papur pleidleisio drwy’r post, datganiad pleidleisio drwy'r post, datganiad hunaniaeth, amlenni ar gyfer dychwelyd dogfennau pleidleisio drwy’r post ac amlen sy’n cynnwys pecyn pleidleisio drwy’r post

Mae'n drosedd i ymgyrchydd drin dogfennau pleidleisio drwy'r post pleidleisiwr arall. Mae'r drosedd yn berthnasol i ymgeiswyr a phleidiau gwleidyddol, a'r rhai sy'n gysylltiedig â, wedi’u cyflogi neu eu hymgysylltu gan ymgeiswyr a phleidiau – gweler yr adran terminoleg. Mae'n cario uchafswm cosb o hyd at ddwy flynedd o garchar, dirwy neu'r ddau; a gwahardd rhag sefyll am swydd etholiadol a rhag pleidleisio am gyfnod o 5 mlynedd. 

Mae dau eithriad i'r drosedd hon: 

• Caniateir i ymgyrchwyr drin dogfennau pleidleisio drwy'r post priod, partner sifil, rhiant, mam-gu/nain, tad-cu/taid, brawd, chwaer, plentyn, ŵyr neu wyres rhywun y maent yn byw a nhw, neu rywun y maent yn gofalu amdanynt.  
• Caniateir i ymgyrchwyr drin dogfennau pleidleisio drwy'r post os yw hynny'n cael ei gynnwys yn nyletswyddau swydd neu rôl sydd ganddynt, ac mae'r trin yn gyson â'r dyletswyddau hynny. Gweithwyr post yw'r rhain, pobl sy'n ymwneud â chynnal etholiadau, a phobl sydd â rolau mewn sefydliadau neu adeiladau cymunedol lle mae casglu pleidleisiau post yn rhan o'r rôl.  Byddai enghreifftiau yn cynnwys gwirfoddoli ar gyfer sefydliad cymunedol sy'n cynorthwyo pleidleiswyr anabl neu weithio mewn cartref gofal. 
  

Os bydd rhywun yn gofyn i chi am help i gwblhau papur pleidleisio, dylech bob amser gyfeirio'r pleidleisiwr at staff y Swyddog Canlyniadau yn y swyddfa etholiadau, a fydd o bosibl yn gallu trefnu ymweliad cartref os bydd angen. Bydd cymorth ar gael i etholwyr mewn gorsafoedd pleidleisio hefyd. 

Os bydd rhywun yn gofyn i chi am help i gwblhau papur pleidleisio, dylech bob amser gyfeirio'r pleidleisiwr at staff y Swyddog Canlyniadau yn y swyddfa etholiadau, a fydd o bosibl yn gallu trefnu ymweliad cartref os bydd angen. Bydd cymorth ar gael i etholwyr mewn gorsafoedd pleidleisio hefyd.

Ni ddylai ymgyrchwyr byth arsylwi ar bleidleiswyr yn cwblhau eu papur pleidleisio. Os byddwch gyda phleidleisiwr pan fydd yn cwblhau ei bapur pleidleisio, cofiwch fod yn rhaid iddo bob amser ei gwblhau'n gyfrinachol

Mae'n drosedd ceisio cael, neu i gyfathrebu, rhif, marc swyddogol neu farc adnabod unigryw arall ar bleidlais bost pleidleisiwr, neu pa ymgeisydd y mae'r pleidleisiwr wedi pleidleisio drosto. Y gosb fwyaf am y drosedd hon yw dedfryd o 6 mis o garchar neu ddirwy. (Mae'r drosedd hon yn berthnasol i bawb p'un a ydynt yn ymgyrchydd ai peidio.

Dylech sicrhau bod y pleidleisiwr yn selio'r ddwy amlen yn bersonol ac yn syth ar ôl cwblhau ei bapur pleidleisio a'i ddatganiad pleidleisio drwy'r post. Os gofynnir i chi am gyngor, mae'n dderbyniol ac yn ddefnyddiol yn aml esbonio'r broses bleidleisio, ond peidiwch â chynnig helpu unrhyw un i gwblhau ei bapur pleidleisio.  Lle bynnag y bo'n ymarferol, dylech annog pleidleiswyr i bostio'r pecyn pleidleisio drwy'r post wedi'u gwblhau neu ei ddosbarthu eu hunain. Os bydd pleidleisiwr yn dod atoch neu'n gofyn am help am nad yw'n gallu postio ei becyn pleidleisio drwy'r post wedi'i gwblhau na gwneud trefniadau eraill i'w ddychwelyd mewn pryd, dylech gysylltu â'r Swyddog Canlyniadau i ofyn iddo/iddi drefnu i'r pecyn gael ei gasglu.