Termau a ddefnyddir yn y canllawiau hyn

Uned gyfrifyddu

Adran o blaid sydd wedi'i chofrestru â'r Comisiwn Etholiadol sy'n gyfrifol am ei chyllid ei hun. Mae gan bob uned gyfrifyddu ei thrysorydd cofrestredig ei hun a swyddog ychwanegol.

Budd

O dan Ddeddf Pleidiau Gwleidyddol, Etholiadau a Refferenda 2000 (PPERA), defnyddir ‘budd’ i gyfeirio at roddion a benthyciadau sy'n werth dros £500 gyda'i gilydd.

Cymynrodd

Arian neu eiddo a roddir i rywun drwy ewyllys.

Y blaid ganolog

Sefydliad canolog, neu bencadlys, plaid. Mae trysorydd y blaid ganolog yn gyfrifol am sicrhau bod y blaid yn cydymffurfio â'r rheolaethau ariannol o dan PPERA.

Rhodd

O dan PPERA, mae rhodd yn cynnwys arian, nwyddau, neu wasanaethau a roddir i blaid, am ddim neu ar delerau anfasnachol, ac sy'n werth dros £500. 

Mae enghreifftiau cyffredin o roddion yn cynnwys: 

  • rhodd o arian neu eiddo 
  • nawdd i ddigwyddiad neu gyhoeddiad 
  • tanysgrifiad neu daliadau ymlyniad 
  • defnydd am ddim, neu am bris gostyngol arbennig, o swyddfa

Gweler Pa roddion a gwmpesir gan y rheolau? am ragor o wybodaeth.

Nas caniateir

Defnyddir y term ‘nas caniateir’ i gyfeirio at roddion a benthyciadau na all pleidiau eu derbyn/trefnu o dan PPERA. Yn ein canllawiau a'n ffurflenni, byddwn weithiau'n defnyddio'r term ‘trafodion anawdurdodedig’ i gyfeirio at fenthyciadau nas caniateir, sef y term a ddefnyddir yn PPERA.

Benthyciad

O dan PPERA, caiff y mathau canlynol o drafodion eu rheoleiddio, os byddant yn werth dros £500:

  • benthyciadau ariannol 
  • cyfleusterau credyd, megis cardiau credyd a gorddrafftiau 
  • sicrhadau neu warantau ar gyfer rhwymedigaethau plaid i rywun arall 

O dan PPERA, caiff y rhain eu galw'n drafodion a reoleiddir. Yn y canllawiau hyn, defnyddir y term ‘benthyciadau’ i gyfeirio at bob un o'r mathau hyn o drafodion.

Gweler Pa fenthyciadau a gwmpesir gan y rheolau? am ragor o wybodaeth.

Gwerth marchnadol

Y pris y gellid disgwyl yn rhesymol ei dalu am eitem, nwyddau neu wasanaeth pe bai'r eitem ar werth ar y farchnad agored. 

Plaid lai

Plaid sydd wedi'i chofrestru â'r Comisiwn Etholiadol ar gofrestr Prydain Fawr y gall ond ymladd etholiadau cynghorau cymuned a/neu blwyf yng Nghymru a Lloegr, yn y drefn honno. O dan PPERA, nid yw pleidiau llai yn gorfod dilyn y rheolaethau ariannol y mae'n ofynnol i bleidiau gwleidyddol cofrestredig gydymffurfio â nhw ac nid oes rhaid iddynt roi gwybod am roddion na benthyciadau.

Etholwr tramor

Dinesydd Prydeinig sy'n byw dramor sydd wedi cofrestru i bleidleisio yn y DU.

A ganiateir

Defnyddir y term ‘a ganiateir’ i gyfeirio at roddion a benthyciadau y gall pleidiau eu derbyn/trefnu o dan PPERA. Yn ein canllawiau a'n ffurflenni, byddwn weithiau'n defnyddio'r term ‘trafodion awdurdodedig’ i gyfeirio at fenthyciadau a ganiateir, sef y term a ddefnyddir yn PPERA.

CYLLID CYHOEDDUS

Taliadau yw'r rhain gan:

  • Gronfeydd Cyfunol y Deyrnas Unedig, yr Alban, Cymru neu Ogledd Iwerddon, yn y drefn honno
  • arian a roddir gan y Senedd neu a neilltuir drwy Ddeddf Cynulliad Gogledd Iwerddon
  • unrhyw un o Weinidogion y Goron, Gweinidogion Cymru, Gweinidogion yr Alban neu unrhyw Weinidog o fewn ystyr Deddf Gogledd Iwerddon 1998
  • unrhyw adran o'r llywodraeth (gan gynnwys un o adrannau Gogledd Iwerddon), Llywodraeth Cynulliad Cymru neu unrhyw ran o Weinyddiaeth yr Alban
  • Comisiwn Senedd Cymru, Corff Corfforedig Senedd yr Alban neu Gomisiwn Cynulliad Gogledd Iwerddon
  • y Comisiwn Etholiadol.

Plaid wleidyddol gofrestredig

Plaid sydd wedi'i chofrestru â'r Comisiwn Etholiadol o dan PPERA. Gall pleidiau fod wedi'u cofrestru o dan gofrestr Prydain Fawr neu gofrestr Gogledd Iwerddon a rhaid iddynt gydymffurfio â'r rheolaethau a'r cyfrifoldebau a nodir o dan PPERA.

Cymdeithas anghorfforedig

Cymdeithas â dau unigolyn neu fwy sydd wedi dod ynghyd i gyflawni diben a rennir. Gweler Cymdeithasau anghorfforedig am ragor o wybodaeth.

Diweddarwyd ddiwethaf: 21 Tachwedd 2023