Amodau cymhwyster ar gyfer cofrestru fel etholwr tramor

Gall dinasyddion Prydeinig (sy’n cynnwys dinasyddion Gwyddelig cymwys a dinasyddion Dibynwledydd y Goron)1 gofrestru fel etholwyr tramor os ydynt bellach yn byw dramor, ar yr amod eu bod yn:

  • person a oedd wedi’i gofrestru’n flaenorol2 i bleidleisio yn y DU, naill ai cyn iddo adael y DU neu fel etholwr tramor – a elwir yn amod a gofrestrwyd yn flaenorol
  • person a oedd yn preswylio yn y DU yn flaenorol (gan gynnwys y rhai a adawodd y DU cyn iddynt fod yn ddigon hen i gofrestru i bleidleisio) - a elwir yn amod preswylio blaenorol

Rhaid i ymgeiswyr wneud cais i gofrestru fel etholwr tramor mewn perthynas â’r cyfeiriad lle cawsant eu cofrestru ddiwethaf i bleidleisio yn y DU3 neu, os nad ydynt erioed wedi’u cofrestru, y cyfeiriad diwethaf lle’r oeddent yn preswylio yn y DU.

Amod o fod wedi cofrestru’n flaenorol

Rhaid i ymgeisydd ddefnyddio’r amod4 o fod wedi’i gofrestru’n flaenorol os yw ar unrhyw adeg wedi’i gofrestru’n flaenorol i bleidleisio yn y DU.

Os yw ymgeisydd wedi’i gofrestru’n flaenorol mewn mwy nag un cyfeiriad, dylai wneud cais mewn perthynas â’r un y’i cofrestrwyd yn fwyaf diweddar ynddo. 

Os oedd ymgeisydd wedi'i gofrestru'n flaenorol mewn perthynas â mwy nag un cyfeiriad ar yr un pryd, yna rhaid i'r etholwr ddewis pa un o'r cyfeiriadau hynny i gofrestru mewn cysylltiad ag ef.

Mae enghreifftiau o unigolion a allai fod yn gymwys i gofrestru o dan yr amod hwn yn cynnwys:

  • person a oedd, cyn iddo adael y DU, wedi'i gofrestru i bleidleisio fel etholwr arferol
  • person sydd wedi'i gofrestru fel etholwr tramor yn flaenorol ac y mae ei ddatganiad wedi dod i ben 
  • person a gafodd ei gynnwys ar gofrestr llywodraeth leol yng Nghymru fel cyrhaeddwr neu gyn-gyrhaeddwr cyn iddo adael y DU 
  • person a gofrestrwyd ddiwethaf ar sail datganiad o gysylltiad lleol, neu fel morwr masnachol neu fel pleidleisiwr yn y lluoedd arfog

Amod o fod wedi preswylio’n flaenorol

I fod yn gymwys o dan yr amod o fod wedi preswylio’n flaenorol rhaid i ymgeisydd fod wedi bod yn preswylio’n flaenorol yn y DU ond erioed wedi cofrestru i bleidleisio. Mae hyn yn cynnwys: 

  • person a oedd yn preswylio yn y DU ond heb ei gofrestru 
  • person a oedd yn rhy ifanc i gofrestru pan adawodd y DU
  • person nad oedd ganddo gartref sefydlog pan adawodd y DU5 ac a fyddai wedi bod yn gymwys i wneud datganiad o gysylltiad lleol neu a adawodd y DU cyn 2001 (pan nad oedd darpariaethau datgan cysylltiad lleol ar waith)
     
Diweddarwyd ddiwethaf: 13 Rhagfyr 2023