Cynnal cofrestru etholiadol - Cymru

Rhaid i gais i gofrestru fel etholwr tramor gynnwys pob un o’r canlynol:

• enw llawn yr ymgeisydd1  
• dyddiad geni’r ymgeisydd neu, os nad yw’n gallu darparu hyn, y rheswm pam a datganiad yn nodi a yw’r ymgeisydd o dan 18 oed neu’n 76 oed neu hŷn2    
• rhif Yswiriant Gwladol yr ymgeisydd neu, os na allant ddarparu hwn, y rheswm na allant wneud hynny3  
• arwydd ynghylch a ddylid hepgor eu henw o'r gofrestr olygedig4  
• os cyflwynir cais am gofnod dienw gyda'r cais, datganiad o'r ffaith honno5  
• datganiad bod cynnwys y cais yn wir6  
• dyddiad y cais7  
• y datganiad priodol (rhestrir manylion cynnwys y datganiad isod).

Rhaid i’r datganiad gynnwys:8

• enw llawn y sawl sy’n gwneud y datganiad9
• cyfeiriad presennol yr ymgeisydd (i’w ddefnyddio ar gyfer gohebiaeth)10
• datganiad bod yr ymgeisydd yn ddinesydd Prydeinig11
• datganiad nad yw’r ymgeisydd yn preswylio yn y DU ar ddyddiad y datganiad12
• datganiad ynghylch a yw’r ymgeisydd yn ceisio cael ei gofrestru ar sail yr amod cofrestru’n flaenorol neu’r amod preswylio’n flaenorol13
• datganiad bod yr ymgeisydd yn credu bod y materion a nodir yn y datganiad yn wir14   
• os oes ganddynt basbort Prydeinig sy’n disgrifio eu statws cenedlaethol fel dinesydd Prydeinig, rhif, dyddiad a man cyhoeddi’r pasbort hwnnw – hyd yn oed os yw’r pasbort hwnnw wedi dod i ben15
• os nad oes ganddynt basbort o’r fath, ond iddynt gael eu geni yn y DU cyn 1 Ionawr 1983, datganiad o’r ffaith honno16  
• os nad oes ganddynt basbort o’r fath ac na chawsant eu geni yn y DU cyn 1 Ionawr 1983, datganiad yn nodi pryd a sut y cawsant ddinasyddiaeth Brydeinig, ynghyd â dyddiad, lleoliad a gwlad eu geni17
• dyddiad y datganiad18   

Os oes gan ymgeisydd gyfeiriad gohebu sy'n wahanol i'w gyfeiriad presennol, gall ddarparu dau gyfeiriad yn ei ddatganiad. Efallai y byddwch yn cadw cofnod o'r cyfeiriad presennol a'r cyfeiriad gohebu ond dim ond y cyfeiriad presennol sy'n cael ei gyhoeddi ar y rhestr o etholwyr tramor. Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllawiau ar Sut y dylid rhestru etholwyr tramor yn y gofrestr?  

Rhaid gwrthod datganiad a dderbynnir yn hwyrach na thri mis ar ôl iddo gael ei ddyddio. 19 Dylid rhoi gwybod i'r ymgeisydd a'i wahodd i gyflwyno datganiad newydd.

Gan ddibynnu ar yr amod cymhwyso y mae’r ymgeisydd yn gwneud cais o dano, rhaid i’r cais gynnwys gwybodaeth ychwanegol naill ai’n ymwneud â’r amod cofrestru’n flaenorol neu’r amod preswylio’n flaenorol fel y bo’n briodol. 

Mae'r ymgeisydd yn defnyddio'r amod cymhwyso cofrestru’n flaenorol

Os yw’r ymgeisydd yn defnyddio’r amod cymhwyso cofrestru’n flaenorol, rhaid i’r datganiad gynnwys y canlynol hefyd:

• y cyfeiriad diwethaf yn y DU lle cawsant eu cofrestru20
• pryd y cawsant eu cynnwys ddiwethaf ar gofrestr yno21
• datganiad bod cofnod yr ymgeisydd yn y gofrestr honno wedi peidio â chael effaith ac nad yw wedi’i gynnwys mewn unrhyw gofrestr etholiadol ers hynny (boed mewn perthynas â’r cyfeiriad hwnnw neu unrhyw gyfeiriad arall)22   
• os ydynt wedi newid eu henw ers iddynt gael eu cofrestru ddiwethaf, eu henw blaenorol a'r rheswm dros newid yr enw23  
• Arwydd a oedd yr ymgeisydd wedi'i gofrestru'n flaenorol trwy:24  
  o     datganiad etholwr tramor
  o    datganiad o fod yn y lluoedd arfog
  o    datganiad o gysylltiad lleol

Os bydd ymgeisydd yn datgan ar ei ddatganiad ei fod wedi’i gofrestru ar yr un pryd mewn perthynas â dau gyfeiriad cyn iddo adael y DU, dylech gynghori’r ymgeisydd i enwebu un o’r rhain fel rhan o’i gais i gofrestru.

Mae'r ymgeisydd yn defnyddio'r amod cymhwyso preswylio’n flaenorol

Os yw’r ymgeisydd yn defnyddio’r amod cymhwyso preswylio’n flaenorol, rhaid i’r cais hefyd gynnwys y canlynol:

• y cyfeiriad yn y DU yr oeddent yn preswylio ynddo25   
• pan oeddent yn preswylio yno ddiwethaf26  
• datganiad nad yw’r ymgeisydd, ers iddo fod yn preswylio yn y cyfeiriad hwnnw, wedi bod yn preswylio mewn unrhyw gyfeiriad arall yn y DU27
• os ydynt wedi newid eu henw ers iddynt fod yn breswylydd ddiwethaf, eu henw blaenorol a'r rheswm dros newid yr enw28  
• os oeddent yn iau na 18 oed pan adawodd y DU29 (gall yr ymgeisydd ddarparu tystiolaeth ddogfennol neu wybodaeth fel tystiolaeth fel rhan o'i ddatganiad)30  
   

Os yw’r ymgeisydd yn defnyddio’r amod cymhwyso preswylio’n flaenorol, ar y sail y gallai fod wedi gwneud datganiad o gysylltiad lleol mewn perthynas â chyfeiriad,31 rhaid cynnwys yr wybodaeth ganlynol yn y datganiad:

• y cyfeiriad y gallai’r ymgeisydd fod wedi gwneud datganiad o gysylltiad lleol mewn perthynas ag ef ar y diwrnod olaf yr oedd yr ymgeisydd yn preswylio32
• datganiad ynghylch pa gategori datganiad o gysylltiad lleol oedd yn berthnasol33 ac, os oedd y categori datganiad o gysylltiad lleol fel claf iechyd meddwl, enw a chyfeiriad yr ysbyty34
• os ydynt wedi newid eu henw ers iddynt fod yn byw ddiwethaf yn y cyfeiriad lle gallent fod wedi gwneud datganiad o gysylltiad lleol, eu henw blaenorol a’r rheswm dros newid yr enw35